Omdat praten net zo belangrijk voor je welzijn is als eten, slapen en sporten.

We leven in een wereld waarin we altijd ‘aan’ staan. Of je nou op drie schermen tegelijk zit ’s avonds, door al je socials scrolls met Netflix op de achtergrond: we kijken gemiddeld vijf uur per dag naar een scherm. En alhoewel de Insta-posts van je vrienden en de mail van je collega je misschien een gevoel van verbinding geven, is dat niet hetzelfde als iemand in real life ontmoeten en ervaringen delen met de mensen om je heen.

“De wetenschap is er duidelijk over,” zegt Josh Newis-Smith, auteur van Great Chat: Seven Lessons for Better Conversations, Deeper Connections and Improved Wellbeing. “We zijn fysiek en mentaal een stuk gezonder als we tijd maken voor echte gesprekken - terwijl een derde van de mensen zich in deze tijd van ontkoppeling juist eenzamer voelt dan ooit. Dat is alarmerend, want eenzaamheid heeft dezelfde effecten op sterftecijfers als het roken van vijftien sigaretten per dag.”

En laten we eerlijk zijn: geen interactie of communicatie met anderen, of dat nou een persoon of een groep is, kan inderdaad heel kaal en doelloos aanvoelen. Je mist gedeelde ervaringen of raakvlakken, en het gevoel dat je ergens bij hoort. “Zonder verbinding is er geen echte warmte en vriendelijkheid, geen thuisgevoel, en is het gevoel van tevredenheid en welzijn verminderd,” legt liefde- en relatiecoach Heather Garbutt uit.

Kortom: niets voedt je ziel beter dan verbinding - en een gebrek eraan staat je vermogen om te groeien en bloeien als individu in de weg. “Het koesteren en onderhouden van sterke connecties is om verschillende redenen ontzettend belangrijk. Het geeft niet alleen liefde en steun een diepere laag, contact met dierbaren zorgt ook voor meer creativiteit. Immers: hoe beter je ze begrijpt, hoe meer ruimte je hebt om je door hen en hun gedachten te laten inspireren”, zegt Sarah Jones St John, oprichter van wellnessclub Grey Wolfe. “Het helpt je ook om jezelf en je eigen behoeften beter te begrijpen. Hoe je je energie wil geven en ontvangen bijvoorbeeld, of wat je nou echt belangrijk vindt in het leven.”

Stop met de automatische piloot

Van ouders en leraren tot collega's, partners en soms zelfs vrienden: langdurige relaties, van welke aard dan ook, zijn niet altijd makkelijk. We kunnen allemaal leeglopen op bepaalde situaties - vooral die met mensen die je regelmatig spreekt. “Voor je het weet ga je (te) makkelijk en passief om met de mensen die je dagelijks spreekt. Dat patroon doorbreken kan best lastig zijn,” zegt Sarah.

Volgens dit onderzoek is een communicatiestoornis de belangrijkste reden voor een scheiding, omdat tijd voor elkaar maken vaak onderaan de prioriteitenlijst bungelt. “Communicatie is de lijm die elke relatie bij elkaar houdt. Zodra je stopt met communiceren over wat er goed en niet goed gaat - en alles wat daar tussenin zit -  creëer je afstand tussen jou en je partner,” legt Josh uit. “Communicatie komt door dingen als werk, kinderen, sociale dingen en klusjes steeds lager op de to-do lijst te staan, en is heel vaak het eerste dat verdwijnt.”

Ironisch genoeg is de persoon bij wie je je veilig voelt en op wie je kan vertrouwen vaak de eerste die je vergeet, negeert of geen energie meer geeft. En zodra hij of zij dat begint te voelen, gaat hij of zij zich misschien terugtrekken - en doen jullie allebeí anders tegen elkaar. “Het Gottman Institute heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar wat werkt voor relaties, en wat niet. Zo kunnen ze met 96% zekerheid zeggen welke relaties langdurig standhouden,” zegt Heather. “Relaties waarin kritiek, concurrentie, pesten, tegenwerking, sarcasme en spottende humor de boventoon voeren, gaan het niet redden. Relaties waarin mensen respect voor elkaar hebben en tonen, naar elkaars gemoed en gevoelens vragen, nieuwsgierig kunnen zijn bij een ruzie en zich inzetten om ‘m op te lossen, lief zijn voor elkaar en niet pesten maar liefdevol plagen, wél. En het goede nieuws is: het zijn relatievaardigheden, en die kun je leren.”

Nou, dat is goed nieuws, toch? En nog beter: je kunt er meteen mee beginnen.

8x makkelijke manieren om (opnieuw) te verbinden

1. Oefen en begin klein

Volgens Josh zou communiceren met anderen geen kwestie van hard werken moeten zijn. “We moeten alledaagse gesprekken gaan zien als essentiële zelfontwikkeling en zelfhulp. Als je tijd kunt maken voor de sportschool en je mindfulness-oefeningen omdat het zoveel gezondheidsvoordelen oplevert, dan moet je dat ook kunnen als het gaat om dagelijkse gesprekken. En dan hoef je heus niet meteen je hart en ziel uit te storten, gewoon even kletsen - en wellicht wat onschuldig roddelen - zorgt al voor het vrijkomen van serotonine en oxytocine. Maak dus elke dag wat tijd voor het aanwakkeren van die gezonde chemicaliën.” Handige tip: stel open vragen, bijvoorbeeld over iemands weekendplannen of over een film die je hebt gezien. Vragen die je met ‘ja’ of ‘nee’ kunt beantwoorden, werken minder effectief. Je bent dan immers een stuk sneller uitgepraat.

2. Label jezelf niet als in- of extravert

Waar gesprekken bij de één heel soepel verlopen, gaan ze bij de ander een stuk stroever. Dat kan allerlei redenen hebben, maar de labels intro- en extravert zijn dat in elk geval niet, zegt Josh. “Feit is: iedereen kan leeglopen op bepaalde mensen of sociale situaties, iedereen krijgt energie van op z’n minst één interactie, en we proberen iedereen in een van deze twee hokjes te plaatsen. Vind je jezelf introvert, dan geef je jezelf eigenlijk een excuus om niet echt je best te doen, of nee te zeggen. Maar vind je jezelf extravert, dan denk je dat je altijd de gangmaker moet zijn”, zegt Josh. “Hoe dan ook: het is in elk geval niet gezond, dus focus je vooral op individuele sociale batterij en stem je energie daar op af. Staat er een groot feest of event op je planning, zorg dan voor- en achteraf voor een sociale black-out, zodat je weer kunt opladen.”

3. Zoek gemeenschappelijke activiteiten en passies

Dit is een geweldige manier om gesprekken en connecties te vormen met vrienden, familie, collega's en geliefden. “De tijd nemen om gesprekken en interacties te initiëren, kan je banden en relaties versterken. Als je passies zonder afleiding kan delen, zoals tijdens een lange wandeling in de natuur, een dagje in de sauna of zelfs gewoon thuis, zal het je relaties voeden,” adviseert Sarah.

4. Wees nieuwsgierig

Ook al heb je regelmatig bonje met je geliefde, schrijf de relatie niet meteen af. Conflicten kunnen de band juist verdiepen, omdat ze jullie helpen elkaar te begrijpen. “Luister met nieuwsgierigheid als je partner boos wordt, of zich in stilte heeft teruggetrokken (vechten of vluchten). Het zal jullie allebei laten zien hoeveel je ertoe doet. Je kunt elkaar heel hard raken met bepaald gedrag. Je kunt je onbegrepen, ongezien of afgewezen voelen, maar als je zonder vooroordelen gehoord hebt waaróm de ander zich zo gedraagt, zul je elkaar beter begrijpen,” legt Heather uit.

5. Wees kwetsbaar

Open zijn naar anderen vraagt om kwetsbaarheid, maar het is geen teken van zwakheid - integendeel. Het is veel beter om je open te stellen en dichtbij jezelf te blijven, dan te vertrouwen op antwoorden als 'het gaat wel’' of 'ik ben wel oké'. “Het is eigenlijk een teken van kracht als je de mensen om je heen laat merken dat je niet bang bent om eerlijk tegen ze te zijn. En je nodigt mensen daarmee meteen uit om die energie op hun beurt aan jou terug te geven,” zegt Sarah.

6. Oefen met actief luisteren

De meeste mensen denken dat ze goed kunnen luisteren, maar doen ze dat ook echt? Of ben je al snel afgeleid door je telefoon, de tv, of een mailtje? Met dank aan een steeds kortere aandachtsspanne verliezen we de kunst van het luisteren, zegt Josh: “Er is een verschil tussen passief luisteren en actief luisteren. We moeten allemaal bewust proberen om een actieve luisteraar te worden. Hoe je dat doet? Ten eerste, leg die telefoon weg. Vervolgens: neem een open houding aan, kijk naar de persoon tegenover je en maak zoveel mogelijk oogcontact. Zo laat je de ander zien dat je aandacht voor hem hebt.”

Wat ook helpt, is de ander niet onderbreken en zijn verhaal te gebruiken als inspiratie voor het gesprek. Dit doe je door er vragen over te stellen of door het te betrekken op iets uit je eigen leven. “Zo kun je de ander laten zien dat je geïnteresseerd in hem of haar bent, en door te praten over je eigen ervaringen nodig je de ander uit dat ook in jou te zijn.”

7. Maak een schema van je vrienden en collega's

Kijk naar de relaties om je heen en beslis welke je wilt verdiepen en versterken - en welke minder van je aandacht nodig hebben. “Het is belangrijk bewust te kiezen in welke mensen je energie wilt steken. Die wil je niet (blijven) geven aan mensen van wie je niets terug krijgt,” zegt Heather.

Het kan ook helpen om je vrienden te verdelen over een aantal niveaus, “Niveau één zijn de mensen waarvan je weet dat jij alles voor hen over hebt, en zij voor jou. Niveau twee zijn de vrienden die je ziet wanneer het je uitkomt, en andersom. Niveau drie zijn de kennissen waar je leuk mee kunt kletsen, maar niet uitnodigt voor je bruiloft, en op niveau vier staan de mensen die energie zuigen. Als je iedereen hebt ingedeeld, zie je waarschijnlijk al snel dat je te weinig tijd doorbrengt met de fijnste mensen in je leven - en kun je nieuwe plannen gaan maken om te investeren in de vriendschappen waar je energie van krijgt.”

Vergeet niet: met wie je ook contact maakt, het is altijd een reis. Een reis die mogelijk veel tijd, geduld en oefening vergt voordat het werkt. En dat kan met veel meer dan alleen je stem. “Mensen communiceren door middel van aanraking, bepaalde acties of het geven van tijd aan een ander. Het hoeft niet altijd groot te zijn, ook met kleine gebaren laat je anderen zien dat je om ze geeft en dat je contact wilt maken met de mensen om je heen,” besluit Sarah.