Dit museumstuk is de muze die onze nieuwste collectie inspireerde

Rituals heeft de krachten gebundeld met het Rijksmuseum voor een nieuwe lijn van exclusieve home & body producten: de Amsterdam Collection. Het kunstige ontwerp van de collectie is geïnspireerd op een iconische blauwwitte dekselpot uit de 17^e eeuw. Zo brengt de Amsterdam Collection een hommage aan een tijd waarin het Oosten en het Westen elkaar ontmoetten in het bruisende Holland van de Gouden Eeuw. 

 De dekselpot lijkt Chinees porselein, maar is het niet. Hij is van aardewerk, en hij is niet in China gemaakt maar in een pottenbakkerij in Delft. Eigenlijk is het een imitatie. Maakt dat deze dekselpot minder museumwaardig? 

“Nee, zeker niet. Dat is juist wat deze dekselpot juist zo bijzonder maakt: het ontwerp is duidelijk geïnspireerd op Chinees porselein, maar de techniek is typisch Nederlands. In de dekselpot zie je Aziatische en Europese invloeden terug, wat een kenmerkende eigenschap is van Nederlands aardewerk uit deze periode.”

Hoe raakten die Aziatische invloeden verweven met Europees aardewerk? 

“Europese pottenbakkers wisten lange tijd niet hoe ze porselein konden maken. Dat was een geheim dat alleen de Chinezen kenden. De VOC importeerde porselein uit China, wat in Nederland meteen enorm populair werd. Delftse pottenbakkers begonnen daarom al snel met het maken van imitaties, waarbij ze hun eigen technieken gebruikten. De fabriek waar de dekselpot is gemaakt heette De Porceleyne Astonne — het woord ‘porceleyn’ refereert duidelijk aan het materiaal waar de pottenbakkers zich door lieten inspireren.

De pottenbakkers gebruikten aardewerk met een wit laagje tinglazuur. Ook de blauwe decoraties die ze aanbrachten waren geïnspireerd door Chinees porselein, maar een beetje aangepast aan de Europese smaak; waar in China een voorkeur bestond voor eenvoud, hielden Europeanen van een rijkheid aan versieringen. Als je de dekselpot bekijkt, zie je dat geen centimeter onbeschilderd is gelaten. Het is een mooi voorbeeld van de typische Delftsblauwe stijl die floreerde onder de invloed van onze handelsrelaties met Azië.”

Kun je iets vertellen over de vogels en de bloemtakken die op de pot zijn geschilderd? 

“Op de pot zijn kleinere vogels te zien, en ook veel pauwen. Pauwen waren geliefd als decoratie op Europees aardewerk, omdat ze werden gezien als een symbool van trots en rijkdom. De bloemen zijn lastiger te identificeren, maar ze lijken sterk op de bloemen waarmee Aziatisch porselein werd beschilderd. De Aziatische bloemen geven de pot een exotische uitstraling, terwijl het weelderige motief van grotere en kleinere vogels en bloemen dat typische gevoel van overvloed creëren.”

Waar werd de pot voor gebruikt? 

“Dekselpotten zoals deze hadden een puur decoratieve functie — ze werden niet gebruikt om iets in te bewaren of om bloemen in te zetten. De pot stond waarschijnlijk op een schouw of ergens anders in het huis van een gegoede familie. Het is een grote pot, hij is bijna een halve meter hoog, dus hij moet kostbaar zijn geweest. Je kocht deze dekselpot als je op zoek was naar een echte showstopper in je interieur.”

Nu staat de dekselpot in het Rijksmuseum. Is de pot nog altijd een showstopper? 

“Absoluut! De dekselpot is onderdeel van onze permanente collectie van Europees keramiek. Het is een van de pronkstukken van de collectie. Als je de kans hebt om het Rijksmuseum te bezoeken, dan moet je de pot zeker gaan bekijken.”

En ter afsluiting een meer persoonlijke vraag: heb jij een dagelijkse routine?

“Ja, zeker. Mijn avondritueel is niets ingewikkelds — ik doe crème op en kam mijn haar — maar voor mij is dat een moment om de dag van me af te laten glijden. Ik heb een jong kind thuis, dus mijn dagen kunnen behoorlijk hectisch zijn.  Ik gebruik deze tijd om even te pauzeren en te ontspannen. En mijn ochtenrit op de fiets naar het Rijksmuseum is ook zo’n moment. Dat dagelijkse fietstochtje door Amsterdam ontspant me en laadt me op voor de werkdag.”

De Amsterdam Collection is een exclusieve collectie van home & body producten, ontwikkeld in samenwerking met het Rijksmuseum. Verrijkt met Hollandse tulpen en Japanse yuzu, brengt de collectie een hommage aan de historische connectie tussen het Oosten en het Westen. De collectie is vanaf de zomer van 2019 exclusief verkrijgbaar bij het Rijksmuseum, Rituals Leidsestraat, www.Rituals.com en www.bijenkorf.nl, Bijenkorf Amsterdam en aan boord van de Koninklijkse Luchtvaartmaatschappij KLM.