Hoe weet je of gebroken nachten daadwerkelijk wijzen op een slaapstoornis? Dr. Harris laat je zien wat de duidelijke tekenen zijn, en legt uit hoe je via je slaapdagboek erachter kunt komen wat de oorzaken zijn.

Artikel voor dag 13: Hoe weet ik of ik een slaapstoornis heb?er?

“Als je stelselmatig slecht slaapt en de gebruikelijke trucs niet voldoende helpen, is het zinvol om na te gaan of een slaapstoornis de oorzaak zou kunnen zijn. We zullen ons hier richten op de drie meest voorkomende slaapstoornissen, maar de vuistregel is: als je denkt dat er iets niet in orde is, bespreek het dan met je arts. Jij bent de expert over jezelf”.

1. SLAAPPROBLEEM - CHRONISCHE SLAPELOOSHEID 

Veelvoorkomende tekenen: Dit is meer dan af en toe een slechte nacht. Het betekent regelmatig problemen hebben met inslapen, in slaap blijven en te vroeg wakker worden.

Hoe je je zou kunnen voelen: Moe overdag, telkens te laat komen, prikkelbaar, een onrustig gevoel als de avond nadert, vermoeidheid en depressiviteit. 

Hoe de diagnose wordt gesteld: Door middel van de 30/3/3-regel. Ben je 30 minuten of langer wakker aan het begin en/of tijdens de nacht? Treedt het 3 of meer nachten per week op? Is het al minstens 3 maanden aan de gang? Als je op alle 3 de vragen ja hebt geantwoord, is het mogelijk dat je last hebt van chronische slapeloosheid.

Wat kan eraan worden gedaan? Het kan behandeld worden met medicijnen, maar ook met behandelingen zonder medicijnen, zoals cognitieve gedragstherapie.

2. SLAAPPROBLEEM - OBSTRUCTIEVE SLAAPAPNEU 

Veelvoorkomende tekenen: Snurken, verslikken, hijgen en/of onderbrekingen van de ademhaling tijdens de slaap.

Hoe je je zou kunnen voelen: Overdag buitengewoon slaperig, prikkelbaar en ’s nachts vaak moeten plassen. Het is ook mogelijk dat je last hebt van brandend maagzuur ’s nachts en wakker wordt met hoofdpijn.

Hoe de diagnose wordt gesteld: Je hoeft niet alle symptomen te hebben, maar als je last hebt van snurken, onderbrekingen van de ademhaling of overmatige slaperigheid overdag, moet het onderzocht worden.

Wat kan eraan worden gedaan? Slaapapneu wordt vaak via slaaponderzoeken vastgesteld en er zijn veel effectieve behandelingen, zoals een PAP-machine (positieve druk in de luchtwegen).

3. SLAAPPROBLEEM - RESTLESS LEGS SYNDROOM (RLS) OOK BEKEND ALS DE ‘ZIEKTE VAN WILLIS-ECKBOM’ 

Veelvoorkomende tekenen: Een onweerstaanbare drang om de armen of benen te bewegen. Het hoeft niet alleen in de benen te zijn!

Hoe je je zou kunnen voelen: Alsof je geprikt wordt door naalden, een gevoel van kriebel of jeuk. RLS wordt ’s nachts en als je in bed zit of ligt erger. Overdag zijn de sensaties meestal niet aanwezig. In slaap vallen kan heel lastig zijn.

Hoe de diagnose wordt gesteld: Het komt meer bij vrouwen voor en treedt vaak op tijdens de zwangerschap en peri-menopauze. Er wordt bovendien aangenomen dat het genetisch bepaald is. Ook bepaalde medicijnen kunnen RLS veroorzaken.

Wat kan eraan worden gedaan? Mensen met RLS moeten meestal opstaan, bewegen en strekken om verlichting te krijgen, maar er is ook een verband tussen RLS en een tekort aan ijzer. Aangezien veel vrouwen een tekort aan ijzer hebben door de menstruatie, is het zinvol dit te laten controleren als de diagnose RLS wordt gesteld.

TAAK VOOR DAG 13: EVALUEER JE SLAAPDAGBOEK 

Je slaapdagboek moet ondertussen gevuld zijn met veel nuttige inzichten die je kunnen helpen erachter te komen of je voldoende slaapt, hoeveel slaap voldoende voor je is en of je misschien slechte slaapgewoontes hebt. Wat betekent het allemaal en kan het je helpen antwoord te geven op de vraag: waarom kan ik niet slapen? 

1. Hoeveelheid slaap 

“Er zijn twee belangrijke dingen waar je rekening mee moet houden als je naar je slaapdagboek kijkt,” zegt Dr. Harris. “Ten eerste, hoeveel uur slaap je? Met andere woorden: hoe lang heb je in bed gelegen en hoe lang heb je geslapen. Het doel is om ten minste 5 nachten per week 85% of meer van je tijd slapend in bed door te brengen. Dit is voldoende om nachten waarin je niet goed slaapt te compenseren.” 

2. Slaapkwaliteit 

“Het volgende wat ik wil bespreken is de kwaliteit van je slaap. Was je tevreden over het merendeel van je slaap in je dagboek? Zo ja, blijf dan doen wat je doet, want het werkt.” 

Als je lijdt aan chronische slapeloosheid ligt het voor de hand dat je niet genoeg slaapt en dat de slaap een slechte kwaliteit heeft. In dat geval kunnen de gegevens in je dagboek je inzicht geven in wat je kan verbeteren. 

3. Slaappatronen 

“Kijk naar patronen in je dagboek die je anders misschien niet had opgemerkt. Bijvoorbeeld, deed je er langer over om in slaap te komen toen je een keer om 16.00 uur koffie dronk? Als dat zo is, zorg er dan voor dat je vroeger op de dag je laatste cafeïnehoudende drankje neemt. Op de dag dat je een dutje deed, was je toen nog tot laat wakker? Een andere factor kan je waaktijd zijn - als die niet consequent was, heeft dat dan invloed gehad op je nachtrust?" Consistente slaappatronen en een consistent slaapschema zijn belangrijk. 

4. Hulpmiddelen om te slapen 

We kijken niet alleen naar het negatieve. Er bestaan ook hulpmiddelen die je helpen om slaperig te worden en om dieper te slapen. Als iets later op de dag sporten tot een betere nachtrust leidt, maak dat dan deel van je routine. Als het nemen van een warm bad een paar uur voor het slapen gaan je geholpen heeft sneller in slaap te vallen, doe dat dan zeker nog eens. 

En het goede nieuws is dat als de veranderingen werken, en je ’s nachts beter slaapt, je kunt stoppen met het slaapdagboek, omdat een goede nachtrust instinctief en normaal wordt. 

5. Wanneer ga je naar een slaapdokter 

Als alle veranderingen die je hebt toegepast op je slaapschema geen invloed hebben op de kwaliteit en duur van je slaap, en je lijdt nog steeds aan een tekort aan slaap, moet je het misschien verder laten onderzoeken. Het is heel frustrerend om je voortdurend af te vragen waarom je niet kunt slapen. Maar omdat je een slaapdagboek hebt bijgehouden, kun je gewapend met heel veel informatie naar een slaapdokter. Hopelijk kan die daardoor sneller de oorzaak van je problemen identificeren, zodat je eindelijk kunt toewerken naar een goede en consistente nachtrust. 

Klik hier voor je volgende les!