Misschien heb je nog nooit gehoord van het Japanse woord ikigai, maar je kent vast wel het Franse raison d’être. In de kern betekenen beide termen hetzelfde: het is jouw reden van bestaan. Weten waarom je leeft en wat jouw doel in het leven is, is een belangrijk aspect van ikigai. Het zou zomaar het geheim van een lang en gezond leven kunnen zijn.

Het lijkt op het Afrikaanse begrip ‘Ubuntu’: als je een positieve bijdrage kunt leveren aan de gemeenschap, draagt dat bij aan een oprecht gevoel van eigenwaarde, wat je geluksgevoel en je levenslust vergroot. In veel opzichten krijg je het gevoel dat je ergens bij hoort als je deel uitmaakt van een groep vrienden, collega’s of een lokale gemeenschap. Het geeft je een gevoel van doelgerichtheid, een identiteit. Als je eenmaal weet wie je echt bent, kun je definiëren wat jou gelukkig maakt, wat je rol is en hoe je de relaties in je leven wilt vormgeven. Deze kennis helpt je om te controleren of je echt je ware zelf bent, en om betekenis te vinden in je dagelijkse bestaan. Dat is jouw ‘ikigai’.

Leven in de blauwe zones

In de westerse wereld zijn we er niet zo bekend mee, maar de Japanners zweren erbij. Sterker nog, volgens de New York Times journalist Dan Buettner is ikigai de reden dat op het Japanse eiland Okinawa 100 jaar of ouder zijn. Naast journalist, is Buettner ook de oprichter van de website. Buettner is van mening dat er een significant verschil is tussen hoe wij in het Westen leven en hoe zij in 'Blue Zones' wereldwijd leven, waar bewoners consistent langer en gezonder leven. Deze buitengewone gebieden, die zich uitstrekken van Okinawa in Japan tot Sardinië in Italië, bieden waardevolle inzichten in leefgewoonten en dagelijkse routines die een uitzonderlijk lang leven bevorderen.   

Wij hebben de neiging om het steeds rustiger aan te doen naarmate we ouder worden, terwijl de gemiddelde Japanner zich altijd bewust blijft van wat zijn of haar ikigai is. Buettner vertelt over een 101 jaar oude karateleraar die nog steeds elke dag naar de sportschool gaat. Of een bejaarde visser die nog steeds drie keer per week vis gaat vangen voor z’n familie. Bekijk zeker zijn Netflix-serie, Live to 100: Secrets of the Blue Zones. 

Op Okinawa - en eigenlijk in heel Japan - bestaat er niet zoiets als “met pensioen gaan”. Hector García, coauteur van het boek Ikigai: het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven [oorspronkelijke titel: Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life], zegt hetzelfde. “Ik heb 13 jaar lang in Japan gewoond en ik begrijp nog steeds niet wat daar de definitie van ‘pensioen’ is.” Japanners blijven “doorwerken”, hoewel het soort werk en de verantwoordelijkheid verandert, vertelt García.

Vind je ikigai

Ikigai is duidelijk het geheim om in goede gezondheid oud te worden. Zoek jouw doel in het leven door je gemeenschapsbanden te versterken. Zo voel je een hechtere band met jouw identiteit en met je ikigai. Wees vriendelijk voor jezelf en accepteer jezelf, zodat je werkelijk leert begrijpen wie je écht bent.

Dus, hoe vind je jouw ikigai? Het is makkelijker dan je denkt. Je hoeft alleen maar na te denken over de volgende vier dingen:

Waar houd je van?

Waar ben je goed in?

Wat heeft de wereld nodig?

Hoe kun je geld verdienen?

De plek waar de antwoorden op deze vier vragen samenkomen, is waar je jouw ikigai vindt. Daarnaast is het belangrijk om onderscheid te maken tussen waar je in je hart naar verlangt en een simpele wens. Als iets niet meer is dan een wens, dan kan een klein obstakel het al teniet doen. Maar als het gaat om een verlangen vanuit je hart, is dat gevoel zo sterk dat je bereid bent om er alles voor te doen om je doel te bereiken. Zoek en vind je ikigai, want wie wil er nu niet lang (en) gezond leven? Het gaat er niet om dat je de beste versie van jezelf wordt, maar de meest eerlijke versie van jezelf.