Benieuwd naar fascia? Onze expert legt uit hoe je je bindweefsel moet verzorgen om pijn en stress te verminderen en je houding te verbeteren.

Fascia is de afgelopen jaren een trending topic geworden in de wellnesswereld - en dat is niet zonder reden. Dit weefsel wordt (te) vaak over het hoofd gezien, terwijl het een belangrijke rol speelt in pijnmanagement, het verbeteren van de houding en zelfs het verminderen van stress. Toch blijft fascia voor veel mensen nog een beetje een mysterie.

In dit artikel lees en leer je er alles over. Wat is fascia, hoe is het in de loop der jaren veranderd en hoe moet je het verzorgen om je algehele welzijn te verbeteren?

Wat is fascia in het lichaam?

Kort gezegd is fascia het bindweefsel in je lichaam dat ervoor zorgt dat alles werkt zoals het hoort. Het bestaat voornamelijk uit collageen en is er in vier soorten: oppervlakkige fascie (onder de huid), diepe fascie (rond de spieren), viscerale fascie (rond de organen) en pariëtale fascie (langs de binnenkant van het lichaam, zoals de borst en de buik).

“Fascia wordt vaak beschreven als een soort 'mantel’ van bindweefsel rondom de organen, botten, bloedvaten, zenuwvezels en spieren”, legt fitnessinstructeur, personal trainer en psychotherapeut Eloise Skinner, uit. Dit omhulsel ondersteunt elk systeem afzonderlijk, maar verbindt ze ook, waardoor het lichaam als een samenwerkend geheel kan functioneren.

Gezond fascia is flexibel, elastisch en maakt soepele beweging mogelijk, maar stress, blessures en te weinig of geen beweging kunnen het gespannen maken. Het gevolg is stijfheid, die voelt als spierspanning.

Lees ook: Last van je rug? Deze zachte yogaflow kan helpen

Hoe en waarom fascia verandert

Fascia verandert van nature naarmate je ouder wordt, legt Skinner uit. “Het wordt met de jaren vaak stijver, minder elastisch en dikker, wat weer kan leiden tot mobiliteitsproblemen en ongemak.” Maar niet alleen leeftijd beïnvloedt je fascia; ook beweging, stress en lichaamshouding kunnen een rol spelen.

“Te weinig beweging en een slechte houding kunnen een invloed hebben op fascia, maar emotionele veranderingen óók, en dat is interessant,” zegt Skinner. Onderzoeken hebben aangetoond dat depressie of langdurige stress ervoor kunnen zorgen dat fascia verhoogde stijfheid en verminderde elasticiteit vertoont.”

Lees ook: 7x tips voor lichaam en geest om werkstress aan te pakken

Zo herken je symptomen van verklevingen van fascia 

Fascia-pijn wordt vaak verward met spierspanning of stijve gewrichten, waardoor het moeilijk te herkennen is. Maar als je pijn hebt die aanhoudt en niet minder wordt, is het slim om nog eens goed naar de symptomen te kijken.

Fascia-gerelateerde stijfheid uit zich vaak als algemene stijfheid, of algemeen ongemak, vooral 's ochtends of na een lange periode van stilzitten. “Als je spier- of gewrichtspijn ervaart die minder wordt bij inspanning, kán het te maken hebben met fascia,” zegt Skinner. “Een intensere fasciale ontsteking kan leiden tot aandoeningen zoals het myofasciaal pijnsyndroom (MPS). Dit kan voelen als pijn in bepaalde spiergroepen zoals de nek of de lage wervelkolom.”

Dit zijn de belangrijkste fascia-symptomen:

• Aanhoudende spierspanning: stijve fascia, vooral in gebieden zoals de nek, schouders of onderrug, kan aanvoelen als spierspanning die niet verbetert door regelmatig te rekken.
• Pijn tijdens beweging: beperkte fascia kan ongemak veroorzaken tijdens het bewegen omdat de stijfheid je bewegingen beperkt.
• Regelmatige spanningshoofdpijn: strakke fascia in het bovenlichaam, met name je nek en schouders, kan spanningshoofdpijn veroorzaken.
• Myofasciaal pijnsyndroom (MPS): deze aandoening herken je aan gevoelige 'triggerpoints', of fasciale knopen, in specifieke spiergroepen.
• Verminderd bewegingsbereik: verklevingen van de fascia kunnen de flexibiliteit verminderen, met name in de heupen, onderrug en schouders.
• Fasciitis plantaris: strakke fascia in de voeten kan leiden tot ontsteking op de voetzool, wat pijn aan de hiel veroorzaakt.

Lees ook: Stap je stram en stijf uit je bed? Doe dan deze korte yogaflow

Praktische tips om goed voor je fascia te zorgen

Wil je goed voor je fascia zorgen? Mooi - want je kunt er meteen mee beginnen en je hoeft er de deur niet voor uit. Deze praktische stretches en eenvoudige technieken om de spanning uit je lijf te halen en je algehele welzijn en gezondheid te ondersteunen, kun je gewoon thuis doen. Kleine spoiler:yoga voor flexibiliteit en doe-het-zelf massages spelen de hoofdrol.

1. Gua Sha lichaamsmassage: gebruik een Gua Sha hulpmiddel op de spieren in je rug, schouders en benen om de bloedsomloop te stimuleren en stijfheid te verminderen.
2. Downward Dog stretch: Skinner tipt deze yogahouding aan om fascia in de benen en voeten te rekken. Til je heupen op, richt je hoofd en handen naar de grond en duw om en om je hielen naar de grond om het rekken te versterken. Je kunt ook beginnen met onze yogasessie voor beginners.
3. Foamroller voor de onderrug: ga op je rug liggen met een foamroller onder je onderrug. Breng je knieën naar je toe en schuif je heupen naar de ene kant en herhaal dit aan de andere kant.
4. Tennisballen onder je voeten rollen: een van Skinners favorieten voor de fascia in je voeten: rol een tennisbal langs de boog van je voet en stop op de gespannen plekken om de spanning te verminderen.
5. Cat-Cow stretch: ga op handen en voeten zitten en maak je rug in langzame bewegingen van afwisselend hol en bol. Zo rek je de fascia in je rug.
6. Heupspier strekken: Verplaats je gewicht naar één been en trek de andere hiel naar je bilspieren om de heupfascia te rekken. Tip van Skinner: houd je bij deze oefening vast aan het aanrecht ter ondersteuning.

Lees ook: Fascia stretch-therapie voor een stralende huid en sterker lijf

De voordelen van fascia-therapie

Ondanks dat je met deze praktische tips vanuit huis prima voor je fascia kan zorgen, kun je bij aanhoudende of hevige pijn beter professionele hulp zoeken. “Er zijn verschillende benaderingen van fascia-therapie, maar het rekken en weghalen van spanning in de fasciale weefsels vormt bijna altijd de basis,” legt Skinner uit.

“Fascia stretching kan de bloedsomloop stimuleren. Hierdoor worden spieren beter doorbloed, neemt de spanning af en verbeteren sportprestaties. Het kan ook helpen om je bewegingsbereik te verbeteren, waardoor bewegen makkelijker en leuker wordt en de kans op blessures afneemt.”

Als je op zoek gaat naar een gekwalificeerde fascia-therapeut bij jou in de buurt, begin dan bij specialisten in fysiotherapie, massagetherapie of osteopathie. Veel fysiotherapeuten bieden fasciale behandelingen aan die zijn afgestemd op jouw behoefte. Kijk wat je online over een praktijk kunt vinden, check recensies of vraag in je omgeving of iemand nog een betrouwbare behandelaar kent.

Lees ook: Wat is bewustzijn en waarom is het zo belangrijk?