Of je nu de hele dag op de been bent, bezig met van alles en nog wat, of over je computer gebogen aan je bureau zit, de kans is groot dat je lichaam het allebei niet echt fijn vindt. Hoe kom je dat te weten? Omdat je dan continu aanloopt tegen pijntjes, kwaaltjes en frustraties. Boek nu niet meteen een sportmassage, maar lees verder over deze nieuwe stroming die suggereert dat het stretchen van je fascia het antwoord op je problemen kan zijn.
Fascia is het bindweefsel dat al je organen, botten, spieren en zenuwvezels in je lichaam omhult en alles op z’n plek houdt. Tot voor kort werd er maar weinig aandacht aan besteed. Dat komt omdat pijnlijke of stijve ledematen altijd werden geweten aan de spieren of gewrichten, terwijl de fascia misschien ook de boosdoener zou kunnen zijn. De fascia rekt mee met al je bewegingen, maar als jij niet zoveel stretcht of beweegt, wordt de fascia kleverig en strak, wat je mobiliteit beperkt en knopen en pijnlijke plekken veroorzaakt. Daarom kan de pijn ook telkens weer terug komen, zelfs nadat je al een hele reeks massages achter de rug hebt.
Een manier om je fascia blij te houden is door je lichaam te stretchen. Mensen doen dit al eeuwenlang met Thaise massages, waarbij stapsgewijs het hele lichaam wordt gestretcht, anders dan met een westerse sportmassage, waarbij de masseur alleen specifieke gebieden van het lichaam of spiergroepen behandelt. “De voordelen van werken met de fascia is dat je niet alleen werkt aan het gebied waar je pijn of ander ongemak ervaart,” legt Suzanne Wylde uit, stretching trainer, alternatief therapeut en auteur van Moving Stretch. “Je ziet je lichaam als één compleet systeem, een gesloten circuit waarin veel kettingreacties plaatsvinden en waarin connecties continu veranderen en invloed hebben op elkaar. Mensen die werken met de fascia zien patronen en gaan op zoek naar de kern van de problemen, in plaats van dat ze een lapmiddeltje gebruiken.”
DE METHODE
Er zijn verschillende vormen van stretchtherapie. De meest algemene is de fascia stretchtherapie (FST) waarbij iemand je helpt om te stretchen. Hierbij lig je plat terwijl de behandelaar momenten van weerstand toepast, trekt en duwt, ledematen en draaiende gewrichten vastklemt, om de fascia los te maken en de mobiliteit en flexibiliteit te verbeteren.
Suzanne gebruikt een vorm van stretchen die gebruikmaakt van een continue weerstand, dus de stretch treedt op terwijl je beweegt. “Je houdt spanning op de spieren terwijl je een vloeiende beweging maakt, net als bij het gapen. Deze spanning helpt om de fascia erbij te betrekken en opnieuw te conditioneren, zodat je de lichaamsdelen die vast zitten weer los kan maken en een vloeiende beweging wordt bevorderd. Zo houd je de fascia en het lichaam sterk en gezond,” zegt ze. “Ik leg het soms uit als een ‘massage van binnenuit’, omdat je een beweging creëert van de structuren binnen in je lichaam. Dat is anders dan een traditionele massage, waar er van buitenaf druk op je spieren wordt uitgeoefend.”
DE VOORDELEN
Omdat het een relatief nieuwe methode is, zijn er nog niet veel studies over te vinden, maar er wordt wel steeds meer onderzoek naar gedaan. Een van die studies onderzocht de voordelen van de Thaise voetmassage en stretchbehandelingen van mensen met een perifere neuropathie (een aandoening van de zenuwen). Hieruit bleek dat het hen hielp om weer in balans te komen. Dit is mogelijk omdat dit soort bewegingen de bloedcirculatie door de weefsels verbetert, waardoor vervolgens de balans verbetert.
Een andere studie naar FST toonde aan dat mensen die vier weken lang tweemaal per week werden behandeld 15% meer kracht in hun lichaam en een groter bewegingsbereik in hun onder- en bovenlichaam kregen. En ook nu was er een verbetering te zien in de balans van de mensen.
Suzanne documenteert in haar boek hoe stretchen je sterker maakt, omdat het een boost geeft aan het aantal spiercellen. Ook laat ze zien dat het loopvermogen van ouderen na vier weken stretchen zo veel verbeterde dat ze liepen als jonge mensen. “Het is duidelijk dat de voordelen van stretchen veel verder reiken dan gewoon wat meer flexibiliteit,” zegt ze. “Mijn cliënten krijgen een betere lichaamshouding, een hoger energieniveau en voelen zich comfortabeler met zichzelf. Ze presteren beter bij het sporten en sommigen melden zelfs dat ze beter slapen en een betere eetlust hebben.”
HET IS OOK GOED VOOR JE GEZICHT
Een andere trend die opkomt is de fascia therapie voor het gezicht. Het houdt een beetje het midden tussen een gezichtsmassage en een work-out voor het gezicht. Het gebruikt een myofasciale verschuiving om het weefsel van het gezicht te verplaatsen naar de anatomisch juiste positie en versterkt connecties en ligamenten. Het resultaat? Een verhelderend en liftend effect wat volgens sommigen zelfs de vorm van je gezicht verandert. Hoewel je je gezicht zelfs niet hoeft aan te raken om een stralende huid te krijgen, volgens Suzanne: “Stretchoefeningen die werken op grote gebieden en spiergroepen in ons lichaam zijn ook goed voor het gezicht, want het zijn die spanningsgebieden die je gezicht omlaag trekken, zodat we er ouder uitzien. Maak je gebieden zoals de quadriceps, hamstrings en de voor- en achterkant van je torso los, dan zie je ook snel veranderingen in de vitaliteit en de vorm van je gezicht.”
DO’S EN DON’TS
We raden je aan naar een professional te gaan als je last hebt van een chronische of terugkerende pijn, maar je kunt ook zelf thuis met wat stretches aan de slag gaan. Suzanne vertelt dat het maken van vloeiende bewegingen zeker een DO is. Werk samen met je lichaam, niet ertegenin en stretch voorzichtig met de bewegingen mee. Een echte DON’T is om door de pijn heen te bewegen, verder dan je natuurlijke bewegingsbereik of om de stretch te lang vast te houden. Ook snel op en neer bewegen is een echte don't.
Het staat je vrij om de oefeningen te doen wanneer je maar wilt, maar ’s morgens zijn je schijven nog wat kwetsbaar. Loop eerst een beetje rond en als je ook een andere sport beoefent, stretch dan niet in de 40 minuten vóór je daarmee begint. Volgens Suzanna kan dit tijdelijk je elasticiteit, kracht en stabiliteit verminderen.
SNELLE OPLOSSINGEN
Suzanne vertelt dat je altijd het tegenoverliggende gebied van je lichaam moet stretchen dan waar je last van hebt om er profijt van te hebben. Dus als je last hebt van rugpijn, open je de voorkant van je lichaam, en als je pijn in je schouder hebt, stretch je je benen. Zo hervind je de balans in je lichaam. “Als je vaak over je computer gebogen zit, doe je stretches die je houding openen, door naar boven te kijken en je armen naar boven en naar achteren te strekken. En als je werk doet waarbij je vaak hoog moet reiken en je moet uitstrekken, duik dan in een child’s pose in elkaar.” Of probeer de onderstaande super-stretches, aanbevolen door Suzanne, als je een vaste routine zoekt die je voorbereidt op de dag die voor je ligt. Binnen een paar minuten ben je helemaal flexibel…
1. Leun met een recht been naar voren
Sta rechtop met je voet op een laag muurtje, opstapje of stoel, met je knieën licht gebogen. Trek je voet constant naar beneden en leun vanuit de heupen naar voren om de achterkant van dat been te stretchen. Houd je gewicht op je standbeen terwijl je naar boven buigt, zorg dat je gewicht niet naar voren verplaatst.
2. Zit met gekruiste benen, leun naar voren
Ga in kleermakerszit op de grond zitten, laat je knieën en voeten zichzelf naar de grond duwen. Trek je knieën met je handen naar boven, zodat ze iets hebben om tegen terug te duwen (niet om ze op te tillen). Houd deze weerstand vast terwijl je zo ver als comfortabel is naar voren leunt. Leg na een paar herhalingen het andere been boven.
3. Stretch boven je schouders en borst
Neem een yogaband, riem of badhanddoek en houd deze met twee handen stevig vast boven je hoofd, waarbij je een V vormt. Trek beide handen continu uit elkaar om spanning te creëren. Beweeg dan je handen vloeiend naar achteren, maar houd je ellebogen recht. Als je zo ver bent gegaan als nog comfortabel voor je is, beweeg je de armen weer terug naar de startpositie. Terug op de startpositie herhaal je de beweging. Bouw de spierspanning steeds iets meer op om je spieren op te warmen.
