Na één week koud douchen voel je je supergoed. Ben jij er klaar voor? 

Voordat je onder de koude douche springt, wil ik je een verhaal vertellen. In januari vroeg een collega van me of ik samen met haar en wat vrienden in de Amstel wilde zwemmen. Het waren sombere dagen, dus het idee om iets spannends te ondernemen trok me wel. Voor ik het wist stond ik op een grijze, regenachtige dag in een trainingspak aan de rand van de rivier. We kleedden ons snel uit en klommen één voor één via het ijskoude laddertje het nog koudere water in. De kou sloeg als een tsunami door me heen. Onwillekeurig hapte ik naar adem, want het voelde alsof de kou alle zuurstof uit m’n lichaam kneep. Ik spartelde een seconde of 20 rond, terwijl ik probeerde op adem te komen. Weer terug op het droge voelde mijn warme handdoek als een verademing.  

Klinkt afschuwelijk, vind je niet? Maar na afloop voelde ik me fantastisch. Ik had energie! Ik voelde me vol leven! Het voelde alsof ik de hele wereld weer aankon! Ik voelde me blij, en zo voel ik me in de ijzig koude maand januari vrijwel nooit. En dus begon ik dat gevoel weer op te zoeken. Ik ging vaker meedoen met zwempartijen in koud water. Ik deed ook cryotherapie-sessies in een droge kamer, kouder dan nul graden Celsius, waarmee je energie en stemming eenzelfde boost krijgt als bij een duik in ijskoud water.  

Het probleem is alleen dat het niet altijd uitkomt om het koude water in te springen of een sessie voor de cryokamer te boeken. Van anderen hoorde ik dat een koude douche hetzelfde effect had, maar ik was daar niet van overtuigd. Dus vroeg ik een panel van experts om uit te zoeken of een koude douche in je eigen badkamer dezelfde voordelen voor je welzijn heeft… Het antwoord zal je verrassen. 

Koud water: de voordelen 

De voordelen die ik ervaren had zijn nog maar het topje van de ijsberg (haha, woordgrapje) als het gaat om de positieve effecten van kou op je mentale gesteldheid en je lichaam.  

“Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een koude douche de bloedvaten vernauwt. Dit verbetert de bloedcirculatie, heeft mogelijk een positief effect op je cardiovasculaire gezondheid en bevordert de doorvoer van nutriënten en zuurstof naar de verschillende weefsels van je lichaam,” vertelt Abbas Kanani, farmaceut bij Chemist Click Online Pharmacy. “Een koude douche stimuleert ook het sympathische zenuwstelsel, wat je alerter maakt en een verkwikt gevoel geeft. Andere studies wijzen uit dat blootstelling aan de kou ook de afgifte van endorfines en andere neurotransmitters stimuleert, wat je stemming verbetert en symptomen van depressie vermindert.” Dat verklaart waarom ik me zo fantastisch voelde nadat ik in de rivier de Amstel gezwommen had.  

Misschien denk je dat je ziek kunt worden als je je lichaam onderdompelt in koud water, maar daar hoef je niet bang voor te zijn. De wetenschap suggereert juist het tegendeel. Sir Christopher Ball, mede-oprichter van The Oxford Longevity Project, zegt dat “een koude douche het immuunsysteem stimuleert. Daarom blijkt uit studies dat mensen die regelmatig een koude douche nemen minder vaak ziek zijn.” Abbas Kanani is het daarmee eens: “Blootstelling aan de kou activeert de stressrespons van het lichaam, wat resulteert in een toename van witte bloedcellen en potentieel een betere immuunfunctie.”  

Maar dat is niet het enige – er zijn nog veel meer ongelooflijke voordelen. “Blootstelling aan de kou helpt je lichaam om te herstellen na het sporten. Wetenschappers hebben ontdekt dat het helpt bij ontstekingen, spierpijn en oxidatieve stress, zodat je sneller herstelt en je prestaties verbeteren,” vertelt Kanani. “Koud water verstevigt ook de huidporiën en vermindert de talgproductie, wat mogelijk gunstig is voor een huid die gevoelig is voor acne. Een koude douche kan zelfs de algehele gezondheid van je haar verbeteren, omdat het er meer van gaat glanzen en minder springerig wordt.” Ben je al overtuigd? 

Hoe profiteer je van de voordelen van koud water 

Wil je je hele lichaam blootstellen aan de kou, dan kun je natuurlijk gaan zwemmen in koud buitenwater. Je kunt ook een koud bad nemen. Dan heb je meer controle over de temperatuur van het water en hoelang je in het water wilt blijven. Maar voor veel mensen is een koude douche de handigste manier om te profiteren van de voordelen. Zorg er wel voor dat je je lichaam langzaam laat wennen aan de kou voordat je onder de koude douche springt. “Ik raad je aan om eerst warm te douchen voordat je de warme kraan uitdraait. Ga niet meteen naar ijskoud water, maar maak het koel. Begin met een minuut en maak die tijd telkens iets langer,” adviseert Dr Ross Perry Medical Director of Cosmedics. “Blijf bewegen onder de douche, om te voorkomen dat je plaatselijk heel koud wordt. En begin niet met alleen het gezicht, want dat triggert een reflex dat je hartslag verlaagt, waardoor je kunt flauwvallen.”

Zijn er specifiekere tips over de temperatuur? Abbas Kanani stelt voor om water van ongeveer 20°C of lager te gebruiken om het gewenste effect van blootstelling aan de kou te ervaren. “Experimenteer met verschillende temperaturen om uit te zoeken wat het best voor jou werkt.” 

Tony Pemberton, een epigenetica coach, vertelt dat drie minuten optimaal is, dus probeer daarnaartoe te werken. “Let wel goed op dat je niet gaat hyperventileren!” waarschuwt hij. “Dit is een goede tijd voor wat ademhalingsoefeningen. Verlaag je ademfrequentie, dat brengt je in een toestand van rust.” Sir Christopher Ball stelt voor er een mindful moment van te maken, door de tijd te gebruiken “om op een positieve manier na te denken over de uitdagingen van de dag en de komende week.” 

Merk overigens op dat een koude douche niet voor iedereen geschikt is, en dat is verder ook geen probleem. “Let goed op hoe je lichaam reageert op het koude water,” merkt Abbas Kanani op. “Als je je heel erg ongemakkelijk voelt – heel erg bibbert of andere negatieve symptomen ervaart – stop je direct en zorg je dat je weer warm wordt, want dat kan leiden tot negatieve bijwerkingen. Praat vóór je een koude douche neemt eerst met je huisarts als je onderliggende gezondheidsproblemen hebt, zoals problemen met je cardiovasculaire stelsel of de ziekte van Raynaud.” 

Doe mee met de Rituals Cold Shower Challenge 

Wil je koud douchen zelf eens proberen? Doe gedurende één week mee met de Rituals Cold Shower Challenge. Als koud douchen nieuw voor je is, begin je met de temperatuur die je gewend bent. Draai de temperatuur gedurende de laatste 30 seconden lager, en verleng deze tijd iedere dag een beetje.  

Dag 1: 30 seconden 

Begin met een korte straal koud water.  

Dag 2: 40 seconden 

Vandaag blijf je 10 seconden langer onder de koude douche – je kunt het! 

Dag 3: 1 minuut 

Voel je je goed? Probeer het vandaag dan 60 seconden vol te houden, focus op je ademhaling – haal langzaam en regelmatig adem. 

Dag 4: 75 seconden 

Doe er vandaag nog eens 15 seconden bij. Blijf rustig ademhalen, dan lukt het je zeker. 

Dag 5: 90 seconden 

Combineer vandaag je langzame, diepe ademhaling met een moment van dankbaarheid: denk aan drie dingen waar je dankbaar voor bent.  

Dag 6: 2 minuten 

De challenge is bijna voorbij! Combineer vandaag je langzame ademhaling met het volgende – denk aan 10 positieve dingen in je leven: je vrienden, de vakantie die je net hebt geboekt, je lievelingseten, het kan echt alles zijn! Voor je het weet, is de tijd voorbij. 

Dag 7: 3 minuten 

Goed, vandaag gaat het erom spannen. Ik geloof in je, maar als je het niet de volle drie minuten volhoudt, is dat niet erg. Probeer het morgen gewoon nog eens. Denk eraan om langzaam en diep adem te halen – je ademhaling is hier je beste vriend. Speel vandaag je favoriete uptempo muziek waar je vrolijk van wordt, om je blije hormonen een boost te geven en je te helpen de kou te weerstaan. 

Een koude douche is een eenvoudige manier om je welzijn een superboost te geven, iedere dag opnieuw. Probeer er dus ook na deze challenge mee door te gaan.