Gaat helemaal stoppen met shoppen je nog net iets te ver, maar wil je wél rekening houden met de planeet? Gebruik deze 13 tips om mindful te winkelen

Als het gaat om de planeet - en vooral: de bescherming ervan - willen we graag ons steentje bijdragen. Helaas maakt de consumptiemaatschappij waarin we leven, het ons regelmatig nogal lastig de snel wisselende modetrends en het gemak van online winkelen te weerstaan. Een zero-waste en CO2-neutrale levensstijl willen we allemaal wel, maar van de ene op de andere dag van 100 naar 0 gaan, is voor de meeste mensen te ingewikkeld. Wat je wél kunt doen, is bewust(er) omgaan met de keuzes die je maakt als je aan het shoppen bent. Deze 13 tips zullen je zeker helpen.  

1. Check je footprint

Bij de term ‘ecologische footprint’ denk je al gauw aan grote bedrijven, terwijl we toch echt allemaal een persoonlijke afdruk hebben. Hoe groot die is, kun je berekenen met een zogenaamde CO2-footprintcalculator - en dat levert verrassende inzichten op. Je ziet bijvoorbeeld hoeveel CO2-uitstoot je nieuwe kleding, stedentripje of boodschappentas heeft opgeleverd. Een makkelijke manier dus om te zien welke impact jouw dagelijkse keuzes hebben op de planeet. Door dat regelmatig te checken - elke maand bijvoorbeeld - kun je je gedrag aanpassen, je vooruitgang bijhouden en realistische doelen stellen om je eigen CO2-footprint te verkleinen.

2. Denk op de lange termijn in plaats van een quickfix

Als je iets nodig hebt (of gewoon graag wil), is online bestellen vaak de makkelijkste optie. Want: snel en – vaak – goedkoop. Maar probeer vóór je op de bestelknop klikt, na te denken over de levensduur van het artikel dat in je mandje zit. Hoe lang gaat het mee? Duurzame producten van hoge kwaliteit mogen dan vaak iets duurder zijn, ze gaan wel langer mee – dus je hoeft ze minder snel te vervangen. Ook een gouden tip: zoek altijd naar producten met garantie. Dit geeft je niet alleen financiële zekerheid, het geeft vooral aan dat het artikel gemaakt is met hoogwaardige materialen en dat de fabrikanten erop vertrouwen dat het lang meegaat.

3. Support your local

Met het kopen van lokale producten steun je niet alleen de kleinere bedrijven en ondernemers, een ander groot voordeel is dat die producten geen wereldreis hebben hoeven maken. Dat scheelt kilometers, uitstoot – en waarschijnlijk ook verpakkingsmateriaal. 

4. Check het energielabel

Ondanks dat sommige apparaten nou eenmaal onmisbaar zijn in huis, kunnen het behoorlijke energievreters zijn. Dus heb je een nieuwe krultang, tv of ander product met een stekker nodig, check dan op het label hoeveel stroom het verbruikt. Energiezuinige producten zijn op termijn niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor de planeet. 

5. Koop producten die gerepareerd kunnen worden

Vraag jezelf vóór je op ‘betalen’ klikt eens af of het product dat je koopt, gemaakt kan worden als het stuk gaat. Is het antwoord nee? Is er dan wellicht een alternatief dat die optie wel heeft? Bij Uniqlo kun je kapotte kleding bijvoorbeeld laten repareren of aanbieden voor upcycling. Óf, en dat is ook leuk: je neemt de handige tips en tricks op de site ter harte en gaat zelf aan de slag. Die stimulans geeft Patagonia zijn klanten ook. Al weet je maar een béétje van het vermaken van kleding of repareren van kleine apparaten, de kans dat je de levensduur ervan verlengt, is groot. 

6. Kies voor een afhaalpunt

Hoewel in de buurt winkelen natuurlijk altijd beter is dan online shoppen, kom je er soms niet onderuit. Uit onderzoek blijkt echter dat leveringen aan huis verantwoordelijk zijn voor 53% van de verzendkosten. Dus, áls je online winkelt, ga dan op zoek naar websites die werken met afhaalpunten of pakketautomaten. Minder kilometers voor de bezorger, beter voor het milieu. 

7. Kopen? Huren!

Hoewel investeren in een kwalitatief goede winterjas waar je lang mee kunt doen natuurlijk een goed idee is, zijn sommige producten die investering niet waard. Dat cocktailjurkje voor een bruiloft of die schuurmachine voor het opknappen van je tuinbank heb je eígenlijk maar één of twee keer nodig. Als je dat van tevoren al weet, is het slimmer om het te lenen of te huren. Van je buren bijvoorbeeld, via de Peerby-app, of bij de bouwmarkt bij jou in de buurt. Het is altijd goedkoper en bovenal veel duurzamer dan het zelf aanschaffen - om het vervolgens stof te laten happen in je schuur of kledingkast.

8. Check het bedrijf

Heb je een bepaald product op het oog, kijk dan even goed welk bedrijf het verkoopt. Is het transparant over zijn productie- en leveringsproces? Wat doen ze (niet) op het gebied van duurzaamheid? Check of het bedrijf een Fair Trade- of B CorpTM-certificering heeft. Merken die eerlijk en open zijn over hun inkoopbeleid, arbeidsomstandigheden en impact op het milieu, hebben duurzaamheid en het realiseren van duurzaamheidsdoelen vaak hoger op de agenda dan bedrijven die daar weinig over delen en vertellen.

9. Check het materiaal

Ook een simpele maar doeltreffende tip: check voordat je iets koopt waar het van gemaakt is. Natuurlijke vezels zoals biologisch katoen, hennep en linnen, of materialen zoals gerecycled polyester en geüpcycled plastic, hebben vaak minder impact op het milieu dan synthetische, niet-afbreekbare materialen. Vermijd stoffen die op basis van aardolie worden gemaakt, zoals nylon of acryl; die dragen met hun microplastic aanzienlijk bij aan milieuvervuiling.

10. Shop tweedehands

Van schoenen en stoelen tot fietsen en fitnessapparaten: check voor je iets gloednieuws koopt of je het niet tweedehands kunt scoren. Platforms als Marktplaats en Vinted worden steeds groter - en dat geldt ook voor het aanbod. Ook maken nieuwe zoekfuncties het mogelijk precies te vinden wat je zoekt. Zo krijg je bij Ebay op basis van een screenshot van het product dat je zoekt een hele lijst met tweedehands alternatieven. Makkelijker wordt het niet.

11. Skip papier en lees digitaal

Hoe heerlijk het ook kan zijn om zaterdagochtend lekker door de krant te bladeren, of de nieuwe vinylplaat van je lievelingsartiest op te zetten: door te kiezen voor de digitale variant, bespaar je veel materiaal. Luister onderweg naar een luisterboeken of een podcast om toch aan je literaire trekken te komen, of abonneer je op apps waarmee je kranten en tijdschriften kunt lezen. 

12. Ga voor multifunctioneel

Om je gezicht goed te hydrateren en te beschermen tegen schadelijke uv-stralen, kun je natuurlijk twee losse verzorgingsproducten kopen. Óf je onderzoekt of er een crème is die het allebei kan. Check ook of het product hervulbaar is, en of je het kunt upcyclen als het op is.

13. Kies voor minimale verpakking

Uit onderzoek van WRAP bleek dat 40% van het plastic afval in Europa uit voedselverpakkingen bestaat. En dat terwijl plastic verpakkingen de houdbaarheid van het product niet eens verlengen, zo bleek uit een ander onderzoek. Hierdoor koop je vaak meer dan je eigenlijk nodig hebt, met voedselverspilling tot gevolg. Neem daarom altijd je eigen tas mee naar de supermarkt, of haal je boodschappen op plekken waar enkel herbruikbare verpakkingen worden gebruikt. Zoek, als het niet om voedingsproducten gaat, naar merken die gerecyclede of composteerbare materialen in hun verpakkingen gebruiken, of nog beter, naar merken die zijn overgestapt op zero-waste verpakkingen.

De moraal van het verhaal? Denk voordat je shopt. Met een beetje onderzoek kun je nieuwe winkelgewoontes creëren waar je op de lange termijn het meeste aan hebt - en de planeet ook.