Ponieważ dla dobrego samopoczucia rozmowa jest równie ważna, jak jedzenie, spanie i ćwiczenia fizyczne.

Żyjemy w świecie, w którym jesteśmy nieustannie bombardowani informacjami na ekranie. Oglądając telewizję z odpalonym laptopem i telefonem obok, czy przewijając media społecznościowe i kątem oka śledząc serial na Netfliksie, dziennie spędzamy około pięciu godzin patrząc na różne ekrany. I chociaż może wydawać nam się, że „czujemy” więź z ludźmi wokół, przeglądając posty znajomych na Instagramie lub czytając e-maile od współpracowników, to zdecydowanie nie to samo, co interakcje twarzą w twarz i dzielenie się swoimi doświadczeniami z drugim człowiekiem.

„Nauka opisała już to wszystko” — stwierdza Josh Newis-Smith, autor książki Great Chat: Seven Lessons for Better Conversations, Deeper Connections and Improved Wellbeing. „Poświęcając czas na szczere rozmowy, cieszymy się lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym, jednak w obecnej dobie braku więzi z innymi ludźmi jedna trzecia z nas czuje się bardziej samotna niż kiedykolwiek wcześniej. Należy przy tym pamiętać, że samotność ma taki sam wpływ na śmiertelność, jak palenie 15 papierosów dziennie”.

Spójrzmy prawdzie w oczy, brak interakcji lub komunikacji z innymi skutkuje poczuciem pustki i bezcelowości, ponieważ brakuje nam wspólnych doświadczeń, wspólnej płaszczyzny i poczucia przynależności – zarówno dla każdego z nas indywidualnie, jak i w wymiarze społecznym. „Nie mając relacji z innymi, nikt nie dodaje nam otuchy ani nie okazuje życzliwości, nie mamy poczucia przynależności, a tym samym pogarsza się nasze samopoczucie i tracimy radość z życia” — wyjaśnia coach relacji Heather Garbutt.

Mówiąc krótko, nic nie wpływa na naszą duszę lepiej, dlatego brak więzi tłumi naszą zdolność do rozwoju i osiągania sukcesów jako jednostki. „Pielęgnowanie bliskich relacji ma ogromne znaczenie z wielu powodów, nie tylko ze względu na piękno i głębię miłości oraz wsparcie, które zapewniają, ale także dlatego, że więzi z bliskimi nam osobami pozwalają na rozwój naszej kreatywności. Im lepiej bowiem rozumiemy naszych bliskich, tym większą inspiracją dla nas mogą być oni sami, a także ich sposób postrzegania świata” — podkreśla Sarah Jones St John, założycielka prywatnego klubu wellness Grey Wolfe. „Relacje pomagają nam też lepiej zrozumieć nas samych i nasze potrzeby, na przykład to, jak chcemy obdarowywać innych naszą energią i jak ją od nich czerpać lub jakie cechy cenimy w innych i sobie najbardziej”.

Nie traktuj relacji jak obowiązku

Długotrwałe relacje, niezależnie od ich charakteru, mogą stawać się uciążliwe. Rodzice, nauczyciele, współpracownicy, partnerzy, a czasem nawet przyjaciele – wszystkich nas mogą zacząć męczyć pewne sytuacje, związane zwłaszcza z osobami, z którymi mamy regularny kontakt. „Łatwo jest podczas codziennych interakcji z innymi popaść w samozadowolenie i zacząć okazywać bierność, z czego trudno może być się wyrwać” — kontynuuje Sarah.

Według jednego z badań głównym powodem rozwodów jest kryzys w komunikacji, a wynika to stąd, że poświęcanie na nią czasu zajmuje niską pozycję na liście naszych priorytetów. „Komunikacja jest spoiwem, które scala każdy związek. Kiedy przestajemy rozmawiać z partnerem lub partnerką o tym, co dobre, co złe i tak zwyczajnie o wszystkim i o niczym, zaczyna tworzyć się między nami dystans” — przyznaje Josh. „Praca, dzieci, spotkania towarzyskie i obowiązki domowe spychają komunikację w naszych związkach na dalszy plan, a w wielu przypadkach jest to też pierwszy obszar, który w rezultacie zaniedbujemy”.

Paradoksalnie, osoba, z którą dotychczas czuliśmy się bezpiecznie i na której mogliśmy polegać, nagle staje się kimś, kogo można łatwo ignorować i w kogo nie warto inwestować. Gdy tylko zacznie ona to dostrzegać, może sama zacząć się wycofywać, co z kolei negatywnie odbije się na całej relacji. „Naukowcy z Instytutu Gottmana przeprowadzili szeroko zakrojone badania nad kwestią funkcjonowania związków. Z dokładnością do 96% potrafią określić, które relacje przetrwają próbę czasu” — podkreśla Heather. „W związkach, które nie rokują dobrze, dominuje krytycyzm, rywalizacja, złośliwość, sarkazm i prześmiewczy humor. Natomiast szanse na przetrwanie mają te, w których ludzie okazują sobie wzajemny szacunek, interesują się nastrojem i uczuciami partnera, są świadomi konfliktów i angażują się w ich rozwiązywanie, są wobec siebie serdeczni, a jeśli nawet się droczą, to robią to z życzliwością i sympatią. Co ważne, wszystkich tych umiejętności relacyjnych można się nauczyć”.

Łatwe sposoby na nawiązywanie i odnawianie relacji

1. Ćwicz, zaczynając od małych kroków

Według Josha komunikacja z innymi nie powinna być wymuszona. „Musimy zacząć traktować codzienne rozmowy jako ważny aspekt samorozwoju i samopomocy. Znajdujemy czas na siłownię, ćwiczymy uważność, a teraz mając świadomość tak wielu korzyści zdrowotnych, jakie przynosi codzienna rozmowa, musimy włączyć ją do naszej rutyny. Nie mówimy tu o byciu przesadnie wylewnymi, ale warto pamiętać, że już nawet niezobowiązujące pogawędki powodują uwalnianie serotoniny i oksytocyny, a więc warto postarać się każdego dnia korzystać z dobrodziejstw tych substancji chemicznych”. Nie ważne, czy rozmawiamy o wczorajszym serialu czy o planach na weekend – nauczmy się zadawać pytania, odpowiedzi na które nie będą ograniczać się do jednego słowa.

2. Nie używaj określeń introwertyk lub ekstrawertyk

Rozmowy nie zawsze przychodzą łatwo. Powodów jest wiele, ale Josh uważa, że najpierw powinniśmy całkowicie porzucić definiowanie się jako ekstrawertyk czy introwertyk. „Zaczęliśmy używać tych terminów trochę stereotypowo, a przecież każdego z nas męczą pewni ludzie lub sytuacje społeczne, a z drugiej strony każdy z nas czuje zastrzyk energii podczas jakiejś formy interakcji. Jeśli postrzegamy siebie za »introwertyków«, zwalnia nas to z podejmowania wysiłków lub po prostu mówimy »nie«. Kiedy zaś jesteśmy »ekstrawertykami«, uważamy, że musimy być duszą towarzystwa przez cały czas” — podkreśla. „W obu przypadkach nie jest to dla nas dobre, dlatego warto przyjrzeć się swojemu indywidualnemu poziomowi naładowania baterii społecznej, a następnie odpowiednio zaplanować wydatkowanie zgromadzonej w niej energii. Jeśli zbliża się jakieś duże wydarzenie, trzeba po prostu zrobić sobie przerwę od spotkań towarzyskich przed i po nim, aby można było się do niego przygotować. Kiedy weźmiemy już w nim udział, musimy tę energię uzupełnić”.

3. Wspólne pasje i aktywności

To świetny sposób na nawiązywanie rozmów i kontaktów ze znajomymi, rodziną, współpracownikami i bliskimi. „Poświęcając czas na intencjonalne rozpoczęcie rozmów oraz interakcji, możemy wzmocnić nasze więzi i relacje. Pielęgnowanie relacji może przybierać różne formy: może to być długi spacer po okolicy, sesja w spa, a nawet spędzanie czasu w domu, oddając się wspólnym pasjom” — radzi Sarah.

4. Wykaż się ciekawością

Kłótnie z ukochaną osobą nie muszą przekreślać naszego związku – konflikty mogą pogłębić więź, pomagając nam zrozumieć siebie nawzajem. „Uważne słuchanie partnera, kiedy wpada w złość lub zamyka się w sobie (reakcja »walka lub ucieczka«), uświadamia osobom w związku, jak bardzo są dla siebie ważne. Nasze zachowanie może mieć ogromny wpływ na drugą osobę. Możemy czuć się niezrozumiani, lekceważeni, pomijani lub odrzucani, ale unikając formułowania przypuszczeń na temat tego, dlaczego druga osoba zachowuje się tak, a nie inaczej, lepiej się nawzajem zrozumiemy” — wyjaśnia Heather.

5. Zachowaj wrażliwość

Otwartość wobec innych wymaga okazania wrażliwości, ale nie jest oznaką słabości. Znacznie lepiej jest otworzyć się i być sobą, niż sprowadzać wszystko do odpowiedzi: „w porządku”, „nic mi nie jest”. „Taka postawa to w rzeczywistości przejaw siły. Pokazując rozmówcy, że nie boimy się być z nim szczerzy, wysyłamy sygnał, dzięki któremu może on podobnie nam się odwdzięczyć” — mówi Sarah.

6. Ćwicz aktywne słuchanie

Większość ludzi sądzi, że jest dobrymi słuchaczami, ale czy rzeczywiście tak jest? A może łatwo rozprasza nas telefon, telewizor lub e-mail? Wraz z coraz krótszą koncentracją uwagi, tracimy umiejętność słuchania, a jak mówi Josh: „Wszyscy musimy podjąć świadomy wysiłek, aby nauczyć się aktywnie słuchać. Bierne słyszenie to coś zupełnie innego niż aktywne słuchanie. Musimy odłożyć telefon, aktywować mowę ciała, skierować twarz w stronę rozmówcy i utrzymywać jak najczęstszy kontakt wzrokowy – dzięki temu będzie on wiedział, że zwracamy uwagę na to, co ma nam do przekazania”.

Inne zalecane zachowania to nieprzerywanie drugiej osobie oraz kontynuowanie rozmowy, wykorzystując to, o czym ona mówi, jako inspiracji. Może to być zadawanie kolejnych pytań na temat poruszanej kwestii i angażowanie się w nią lub znalezienie podobnych aspektów w swoim życiu. „Taka postawa tworzy przestrzeń nie tylko do okazania zainteresowania, ale także do przekonania się, że sami mamy coś ciekawego do powiedzenia, dzieląc się własnymi doświadczeniami”.

7. Stwórz ranking swoich znajomości

Warto przyjrzeć się otaczającym nas relacjom i zdecydować, które z nich chcemy kultywować i wzmacniać, a które nie są warte większej uwagi. „Świadomość tego, gdzie inwestujemy naszą energię, jest bardzo ważna, ponieważ nie chcemy obdarzać nią ludzi, którzy nie odwzajemniają naszego zainteresowania” — mówi Heather.

Aby temu zaradzić, Josh sugeruje przypisanie znajomościom poziomów ważności. „Pierwszy poziom to osoby, względem których wiemy, że zrobilibyśmy dla nich wszystko, a one zachowałyby się podobnie w stosunku do nas. Poziom drugi stanowią znajomi, z którymi się spotykamy, kiedy jest nam to na rękę i vice versa, zaś poziom trzeci to osoby, z którymi lubimy się spotykać, ale raczej nie zaprosilibyśmy ich na swój ślub. I wreszcie poziom czwarty, który jest zarezerwowany dla tych, którzy »wysysają« z nas energię. Po przeprowadzeniu takiej analizy prawdopodobnie okaże się, że nie spędzamy wystarczająco dużo czasu z najważniejszymi osobami w naszym życiu. Pozwoli nam to zrewidować plany, aby inwestować w te przyjaźnie, które są dla nas naprawdę ważne”.

Należy przy tym pamiętać, że budowanie relacji jest podróżą i wymaga czasu i cierpliwości. Może też wymagać więcej niż tylko słów. „Ludzie komunikują się ze sobą za pomocą dotyku, konkretnych działań i poświęcania czasu innym. Wcale nie muszą to być jakieś wielkie gesty; nawet małe wyrazy sympatii są w stanie pokazać, że nam zależy i że chcemy być blisko osób w naszym otoczeniu” — podsumowuje Sarah.