Według definicji słownika Oxford refleksja to „dokładna analiza czegoś, czasami trwająca przez dłuższy czas”. Mogą to również być „myśli na określony temat w formie pisemnej lub mówionej” albo „sprawozdanie lub opis danego zagadnienia”. Autorefleksja oznacza więc dokładną analizę tego, kim jesteśmy i co nas napędza, bez względu na to, czy jest przeprowadzana w myślach, podczas rozmowy z inną osobą, czy spisana na papierze.
Autorefleksja jest szczególnie użyteczna, gdy wszystko wykonujesz automatycznie i nie żyjesz pełnią życia. Zgodnie ze słowami słynnego starożytnego greckiego filozofa Sokratesa „niezbadane życie jest nic nie warte”. Pomyśl o tym jak o odkrywaniu drogi do prawdziwie satysfakcjonującego życia.
Dlaczego autorefleksja jest tak ważna?
Często czujesz się jak w pędzącym pociągu? Dzięki chwilom, kiedy możesz zwolnić, aby przemyśleć swoje czyny, cele, zamierzenia i to, kim jesteś naprawdę, osiągniesz właściwy cel, we właściwym czasie. Potem możesz wrócić do swojego codziennego życia.
Autorefleksja pomoże Ci zrozumieć powód swoich konkretnych zachowań, poznać swoje motywacje i przyczynę głęboko zakorzenionych przekonań. Wiele nawyków jest nam wpajane od najmłodszych lat. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, że zakopane głęboko w naszej podświadomości wpływają na naszą codzienność. Dzięki autorefleksji możemy przyjrzeć się sobie jak w lustrze. A im głębiej w siebie zajrzymy, tym lepiej zrozumiemy samych siebie. W Rituals wierzymy, że taka praktyka może pomóc na nowo połączyć się ze swoją duszą i dowiedzieć się, kim naprawdę jesteśmy.
Czym jest praktyka refleksyjna?
„Postrzegam autorefleksję jako poświęcenie czasu na zastanowienie się i ocenę swoich myśli, emocji, przekonań i zachowań, a być może również podanie ich w wątpliwość. Dzięki takiej analizie dowiadujemy się więcej o samych sobie, dochodzimy do tego, co jest naprawdę ważne i czego oczekujemy od przyszłości” – wyjaśnia trenerka rozwoju osobistego Victoria Joy. „Współczesne życie, z napiętymi harmonogramami, algorytmami online i niechęcią do niczym niezakłócanego czasu na odpoczynek, nie zachęca do autorefleksji. Wypracowanie nawyku regularnej praktyki wymaga zatem samodyscypliny, rozsądku i wysiłku, ale naprawdę warto”.
Jak wypróbować autorefleksję?
Praktyka refleksyjna wymaga spokojnego umysłu, dobrze jest więc zacząć od krótkiej medytacji. Kiedy Twój umysł będzie spokojny i gotowy, skoncentruj się na swoim wnętrzu.
„Często pytam klientów, którzy potrzebują świeżego spojrzenia na swoje życie, czy jest coś, o czym kiedyś mogli tylko pomarzyć, a co mają lub czują dzisiaj?”.
Skąd to pytanie? Joy mówi, że „często jesteśmy tak skupieni na realizacji kolejnych planów lub wyrzucamy sobie brak określonych osiągnięć zgodnych z wizją sukcesu przyjętą przez innych ludzi, że nie mamy czasu przyjrzeć się pozytywom. Praktyka autorefleksji nie tylko zachęca do odczuwania wdzięczności, która jak udowodniono, zwiększa poziom optymizmu i poprawia relacje z innymi. Uświadamia nam ona również, co tak naprawdę jest w życiu ważne. Pomaga także zrozumieć, że choć Twoje cele wydają się teraz nierealne, nie oznacza to, iż nie uda Ci się ich osiągnąć w przyszłości”.
Jak skoncentrować się podczas autorefleksji?
Regularnie praktykowana autorefleksja może okazać się bardzo pomocna. Może też przyczynić się do zidentyfikowania obszarów, na których musisz się skupić, ale być może już wiesz, czemu musisz przyjrzeć się dokładniej. „Jeśli mierzysz się z konkretnym problemem lub wyzwaniem, autorefleksja może pomóc Ci przeanalizować Twoje związane z nim przekonania” – twierdzi Joy. „Wszyscy opowiadamy samym sobie różne historie, niektóre z nich są zasłyszane od innych (konkretnych osób lub społeczeństwa), pozostałe tworzymy sami w oparciu o własne doświadczenia. Niestety często takie opowieści powstrzymują nas. Ale podczas autorefleksji, pytając samych siebie o ich prawdziwość, możemy je zidentyfikować i zmienić, minimalizując ich wpływ.
„Możemy na przykład poczuć się przytłoczeni ciągle wydłużającą się listą zadań i przestać dbać o siebie, w jakiejkolwiek formie, co prowadzi do frustracji. Być może jesteśmy przekonani, że jeśli najpierw zadbamy o siebie, inni powiedzą, że myślimy tylko o sobie. A dzieje się tak, ponieważ w przeszłości bliska osoba wywołała w nas poczucie winy z powodu wyboru samotnego wieczoru, a nie wspólnie spędzonego czasu. Podobnie możemy myśleć, że odpoczynek oznacza lenistwo, ponieważ jedno z rodziców regularnie wypominało taką postawę drugiemu” – mówi Joy.
Dlatego powinniśmy kwestionować te głęboko zakorzenione przekonania. Joy radzi, by zadać sobie pytanie: „Skąd wzięło się we mnie przekonanie o prawdziwości tego twierdzenia?” Dzięki temu przyjrzymy się swojemu sposobowi myślenia i poszukamy jego racjonalnych podstaw. Bardzo często okazuje się, że dane przekonanie jest nieprawdziwe”.
Nieszablonowe myślenie i kwestionowanie głęboko zakorzenionych przekonań może być trudne. Niemniej jednak dzięki regularnej praktyce autorefleksja może zwiększyć poczucie wdzięczności i pomóc Ci dotrzeć do swojego prawdziwego „ja”. Zapewni Ci to bardziej satysfakcjonujące i radośniejsze życie.